Tlenoterapia hiperbaryczna wpływa na odzyskanie przez pacjentów funkcji neurologicznych. Jest to możliwe dzięki poprawie metabolizmu komórkowego oraz usunięciu toksycznych gazów z krwioobiegu. Przez wzgląd na te czynniki jest stosowana w rehabilitacji neurologicznej.
Komora hiperbaryczna umożliwia dostarczenie do organizmu tlenu pod zwiększonym ciśnieniem, który dotlenia mózg zwiększając jego aktywność, przez co wspomaga pracę układu nerwowego. Tlen hiperbaryczny ma zbawienny wpływ na wiele schorzeń neurologicznych:
- poprawia metabolizm w tkance nerwowej,
- ożywia i pobudza uśpione komórki, przywracając ich właściwe funkcjonowanie,
- poprawia warunki przepływu w mikrokrążeniu,
- podnosi aktywność mózgu i koncentrację,
- łagodzi stany depresyjne,
- łagodzi obrzęk mózgu,
- ochronnie wpływa na skutki udaru mózgu,
- przyczynia się do zmniejszenia stopnia uszkodzenia mózgu, powstałego w wyniku udaru lub wylewu, a nawet do odwrócenia dysfunkcji (badania naukowców z Uniwersytetu w Tel Awiw dowodzą, że stan osób poddanych terapii hiperbarycznej znacznie się poprawił, dochodziło do ustąpienia paraliżu, wzrostu czucia i powrotu mowy, uśpione neurony zaczęły ożywać nawet po 3 latach od udaru), przyczynia się do zmniejszenia stopnia uszkodzenia mózgu, powstałego w wyniku udaru lub wylewu, a nawet do odwrócenia dysfunkcji
- ma zastosowanie w porażeniach mózgowych i pourazowych uszkodzeniach mózgu — przyczynia się do zmniejszenia obrzęku i zwiększenia elastyczności erytrocytów,
- zwiększa przepuszczalność do komórek źle ukrwionych (tlen jest w stanie trafić do miejsc, gdzie w normalnych warunkach byłoby to niemożliwe).
Dzięki zabiegom tlenoterapii hiperbarycznej dochodzi do powstania nowych naczyń krwionośnych, a dzięki stymulacji komórek macierzystych, których liczba zwiększa się aż ośmiokrotnie, do regeneracji uszkodzonych komórek i tkanek. Można więc stwierdzić, że zabiegi w komorze hiperbarycznej to idealny sposób na rehabilitację neurologiczną, a przy tym na długowieczność i spowolnienie procesów starzenia się.
Gazy pod zwiększonym ciśnieniem (hiperbarycznym) są w stanie znacznie szybciej dyfundować do płynów i gromadzić się w zwiększonych stężeniach, co wpływa na kilkakrotne stężenie tlenu w krwinkach czerwonych, osoczu, układzie limfatycznym i płynie mózgowo-rdzeniowym, co z kolei wpływa na poprawę krążenia krwi. Tlenoterapia hiperbaryczna zapobiega przedwczesnemu starzeniu się także poprzez:
- zmniejszenie stanu zapalnego i dotlenieniu wszystkich tkanek ustroju,
- wpływ na regenerację nabłonka,
- stymulujący wpływ na fibroplasty, odpowiedzialne na syntezę włókien zapewniających elastyczność skórze: kolagenu i elastyny,
- spowolnienie procesu degeneracji ustroju,
- doprowadzeniu składników odżywczych do odległych i niedotlenionych komórek ciała,
- stymulujące działanie na układ immunologiczny,
- zwiększenie tempa metabolizmu i przyśpieszeniu przemiany materii, powodujących bardziej efektywną utratę nadmiaru masy ciała i wyszczuplenie sylwetki.
Zdaniem dr Allana Spiegel z Palm Harbor na Florydzie, u jego pacjentów po zastosowaniu tlenoterapii hiperbarycznej w rehabilitacji neurologicznej, nastąpiła długoterminowa poprawa, zmniejszenie bólu i objawów depresyjnych oraz polepszenie snu.
Zdumiewające wyniki badań naukowców z Tel Aviv
Naukowcy z Uniwersytetu w Tel Awiw pod kierownictwem Dr Shai Efrat przeprowadzili badania w, według których dzięki zastosowaniu terapii hiperbarycznej w rehabilitacji neurologicznej można odwrócić dysfunkcje powstałe po udarze mózgu. Uśpione neurony zaczęły ożywać nawet po 3 latach po udarze.
Dokonano porównania zdjęć zrobionych przed terapią hiperbaryczną i po. Okazało się, że po 2 miesiącach wykorzystywania terapii hiperbarycznej w rehabilitacji neurologicznej następował znaczny wzrosty aktywności neuronów. Stan osób poddanych terapii znaczy sposób się poprawił. Dochodziło do ustąpienia paraliżu, wzrostu czucia i posługiwania się mową.
Dr Shai Efrat twierdzi, że przy zaburzeniach metabolicznych neurony nie umierają tylko są za słabe na pełnienie swojej roli, czyli na wysyłanie impulsów. Mózg potrzebuje ok 20% tlenu, który uzyskuje z procesu oddychania, ilość ta pozwala zaledwie na jednoczesne funkcjonowanie od 5% do 10% wszystkich neuronów. Rehabilitacja neurologiczna wymaga dodatkowych dostaw tlenu. Dzięki zabiegom w komorze hiperbarycznej 10-krotne zwiększenie poziomu tlenu ,zapewnia energię konieczną do odbudowy połączeń między neuronami i stymuluje nieaktywne komórki.
Do udziału w studium kwalifikowano ludzi, u których w ramach rehabilitacji nie odnotowano już poprawy. Zastosowano podwójny system obrazowania:
- PECT tomografię emisyjną pojedynczych fotonów — określano aktywność metaboliczną neuronów otaczających uszkodzone neurony,
- Tomografię komputerową — identyfikowano ewentualną martwą tkankę.
Siedemdziesięciu czterech pacjentów, w przypadku których od udaru minęło od pół roku do 3 lat, podzielono na 2 grupy. W pierwszej od początku prowadzono HBOT, a w drugiej 2-miesięczną terapię rozpoczęto po 2 miesiącach nieleczenia. Badani przechodzili czterdzieści dwugodzinnych sesji. Odbywały się one 5 razy w tygodniu.
Dr Shai Efrat mówi, że podobne postępy widzi u pacjentów, którzy przeżyli incydent 20 lat wcześniej. Wyniki podważają dotychczasowy paradygmat i bez najmniejszej wątpliwości pokazują, że neuropatyczność można aktywować wiele miesięcy, a nawet lat po ostrym urazie mózgu — mówi członek zespołu prof. Eshel Ben-Jacob.
Zachęceni rezultatami Izraelscy lekarze kontynuują studium. Teraz oceniają ewentualny korzystny wpływ HBOT w rehabilitacji neurologicznej u pacjentów z urazem czaszkowo-mózgowym (ang. traumatic brain injury). Wydaje się także, że tlenoterapię hiperbaryczną dałoby się z powodzeniem zastosować w terapii przeciwstarzeniowej oraz na wczesnych etapach choroby Alzheimera.
Skoro różne choroby mózgu można postrzegać w kategoriach nieskutecznego dostarczania energii, HBOT korygowałoby te metaboliczne anomalie przed początkiem głębokiej demencji, gdy jeszcze istnieje szansa na wyzdrowienie — podsumowuje Efrati.
HBOT w chorobie Alzheimera
Choroba Alzheimera jest jednym z największych problemów medycznych i społecznych naszych czasów. To przewlekłe, postępujące schorzenie mózgu jest najczęstszą przyczyną otępienia u osób powyżej 65 roku życia. Zaburzeniu ulegają wyższe funkcje korowe takie jak pamięć, myślenie, orientacja, liczenie, zdolność uczenia się, język i ocena. W późniejszych stadiach choroby występują również zaburzenia świadomości. Choć przyczyny rozwoju choroby Alzheimera nie są do końca poznane już we wczesnych stadiach rozwoju tej postaci otępienia, czynnościowe badania obrazowe takie jak emisyjna tomografia komputerowa pojedynczego fotonu i emisyjna tomografia pozytonowa, wykazują typowe dla choroby Alzheimera zaburzenia metabolizmu i zmniejszenie przepływu krwi w okolicach ciemieniowych i skroniowych.
Terapia Hiperbaryczno-Tlenowa poprzez stymulację metabolizmu komórkowego, zwiększenie natlenowania krwi krążącej oraz stymulację procesu angiogenezy naczyń mózgowych (tworzenia nowych naczyń krwionośnych mózgu) może zatrzymać lub znacznie spowolnić progres choroby Alzheimera poprzez lepsze odżywienie okolicy ciemieniowo-skroniowej. Stosowanie HBOT może stanowić nie tylko element rehabilitacji neurologicznej, ale również doskonałą, nieinwazyjną formę profilaktyki rozwoju zespołów otępiennych poprzez stymulację dotlenienia i metabolizmu komórek mózgu.
Badania epidemiologiczne wskazują również na znaczący udział zmian neuro-zapalnych w rozwoju choroby Alzheimera. W badaniach przeprowadzonych przez McGeer i Schulzer (1) wykazano, że przewlekłe stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych istotnie obniża ryzyko zachorowania na chorobę Alzheimera. HBOT jako metoda nieinwazyjna, stosowana w rehabilitacji neurologicznej, w przeciwieństwie do farmaceutyków nie stanowi obciążenia dla organizmu i może być stosowana długoterminowo. HBOT jako rehabilitacja neurologiczna znacząco przyczynia się do redukcji markerów stanu zapalnego w organizmie, usprawnienia funkcjonowania układu limfatycznego, metabolizmu wątroby, śledziony oraz tarczycy przyczyniając się do szybszej eliminacji toksyn i poprawy kondycji oraz funkcjonowania ustroju.
Redukcja stanu zapalnego oraz stymulacja neowaskularyzacji niedotlenionych obszarów mózgu stanowi przekonujące podstawy dla stosowania HBOT u osób z chorobą Alzheimera.
Badania opublikowane w 2002 roku przez International Hiperbaric Medical Association (IHMA) opisują przypadek 58-letniego architekta, u którego odnotowywano stopniowe obniżenie wydajności pracy twórczej oraz deficyty pamięci. Przed zastosowaniem HBOT choroba Alzheimera zdiagnozowana była u niego już od 5,5-roku. Po 89 zabiegach w komorze hiperbaryczno-tlenowej u pacjenta odnotowano:
- stopniowe zmniejszenie nasilenia zaburzeń kognitywnych i behawioralnych
- usprawnienie procesów uczenia się
- poprawa kondycji ogólnej i samopoczucia
- możliwość powrotu do normalnych, codziennych, samodzielnych aktywności dnia codziennego i dalsza chęć pacjenta do kontynuacji terapii hiperbaryczno-tlenowej
Piśmiennictwo:
(1) McGeer PL, Schulzer M, McGeer EG. Arthritis and anti-inflammatory agents as possible protective factors for Alzheimer’s disease: A review of 17 epidemiologic studies. Neurology 1996; 47: 425-32
(2) Kłoszewska I. Choroba Alzheimera. Przew Lek 2001, 4, 11, 78-82